Η έγκαιρη διάγνωση βοηθά αποτελεσματικά στην καλύτερη ποιότητα ζωής στους πάσχοντες από Σκληρόδερμα
Αυτό είναι το μήνυμα της φετινής Ευρωπαϊκής Ημέρας για το Σκληρόδερμα, την οποία καθιέρωσε για πρώτη φορά πέρσι η Ευρωπαϊκή Ομοσπονδία Ενώσεων για το Σκληρόδερμα (FESCA) και στην οποία συμμετέχει και η χώρα μας με ενέργειες που πραγματοποιούνται με την ευγενική χορηγία της εταιρείας Actelion.
Το Σκληρόδερμα είναι μία σπάνια, χρόνια και επώδυνη ασθένεια, που μπορεί να προσβάλει πολλά σημεία του σώματος. Η συχνότητα εμφάνισης της νόσου υπολογίζεται σε 1:10.000 στο γενικό πληθυσμό. Συνήθως προσβάλλει γυναίκες ηλικίας 40-60 ετών, με ποσοστό εμφάνισης (4:1).
Τα συμπτώματα του Σκληροδέρματος μπορεί να διαφέρουν από άτομο σε άτομο, για το λόγο αυτό η διάγνωση της νόσου μπορεί να είναι ιδιαίτερα δύσκολη. Κάποια από τα συμπτώματα της νόσου, όπως σκλήρυνση και πάχυνση του δέρματος στα χέρια, το πρόσωπο και τα πόδια, αλλά και χέρια που αλλάζουν χρώματα – λευκό, κόκκινο, μελανό (φαινόμενο Raynaud ) είναι τα πλέον χαρακτηριστικά , σε αντίθεση με τα πιο σοβαρά συμπτώματα της νόσου, τα οποία επηρεάζουν τα εσωτερικά όργανα και δεν είναι εμφανή.
Δυστυχώς μέχρι σήμερα , δεν υπάρχει οριστική θεραπεία για το Σκληρόδερμα αλλά οι έρευνες έχουν προχωρήσει σημαντικά , τα μηνύματα είναι ελπιδοφόρα και η έγκαιρη διάγνωση του σε συνδυασμό με την κατάλληλη θεραπευτική αγωγή μπορούν να βοηθήσουν στην αντιμετώπιση των σοβαρών επιπλοκών της νόσου.
Δύο από τις πλέον σοβαρές επιπλοκές της νόσου είναι η πνευμονική αρτηριακή υπέρταση και τα δακτυλικά έλκη.
Η Πνευμονική Αρτηριακή Υπέρταση (ΠΑΥ) εμφανίζεται σε περίπου έναν στους επτά ασθενείς με σκληρόδερμα. Αποτελεί την κύρια αιτία θανάτου στο σκληρόδερμα. Δυστυχώς, με συμπτώματα όπως η δύσπνοια, η κόπωση κατά την άσκηση και τα συγκοπτικά επεισόδια, μπορεί να εκληφθεί λανθασμένα ως μία άλλη αναπνευστική ή καρδιακή ενόχληση με καταστρεπτικές συνέπειες. Επιπλέον, ορισμένοι ασθενείς μπορεί να παρουσιάζουν ήδη μειωμένες καθημερινές δραστηριότητες (δηλ. προβλήματα κινητικότητας) και η δύσπνοια μπορεί να μην αποτελεί το πρώτο σύμπτωμα. Συνεπώς, η ΠΑΥ πρέπει να λαμβάνεται υπ’ όψιν κατά την καθημερινή αντιμετώπιση των ασθενών με σκληρόδερμα και ο διαγνωστικός έλεγχος είναι το κλειδί για την επίτευξη έγκαιρης διάγνωσης. Οι διεθνείς κατευθυντήριες οδηγίες συνιστούν ετήσιο διαγνωστικό έλεγχο με ηχοκαρδιογραφία Doppler ή / και στην παρουσία ανεξήγητης δύσπνοιας.
Τα δακτυλικά έλκη, δηλαδή οι επώδυνες πληγές στα δάκτυλα, είναι αποτέλεσμα της περιορισμένης αιμάτωσης των αγγείων, μπορεί να οδηγήσουν έως και στην καταστροφή των οστών των δακτύλων , αν μείνουν αθεράπευτα.
Σήμερα υπάρχουν αποτελεσματικές θεραπείες όπως η η αγωγή με μποσεντάνη , που μπορεί να βελτιώσουν την ποιότητα ζωής και την ικανότητα άσκησης, να επιβραδύνουν την εξέλιξη της νόσου και να βελτιώσουν τη μακροχρόνια έκβαση. Εάν υπάρχει η υποψία ΠΑΥ, θα πρέπει ο ασθενής να παραπεμφθεί σε ένα κέντρο με εξειδίκευση στην Πνευμονική Αρτηριακή Υπέρταση .
Η αποτελεσματική θεραπευτική αγωγή τόσο της Πνευμονικής Αρτηριακής Υπέρτασης όσο και των δακτυλικών ελκών με τη δραστική ουσία μποσεντάνη (bosentan) μπορεί αποδεδειγμένα να βελτιώσει την ποιότητα ζωής των ασθενών, αφού στην ΠΑΥ επιβραδύνει την εξέλιξη της νόσου και βελτιώνει την μακροχρόνια έκβαση και στα δακτυλικά έλκη περιορίζει τη βαρύτητα των συμπτωμάτων, μειώνει τον αριθμό των νέων δακτυλικών ελκών και καθυστερεί την εξέλιξη της νόσου. Η χρήση της μποσεντάνης στη θεραπεία των ασθενών που πάσχουν από Σκληρόδερμα με δακτυλικά έλκη υποστηρίζεται από τα δεδομένα δυο μεγάλων ερευνών, των RAPIDS-1 και RAPIDS-2..
Δευτέρα 28 Ιουνίου 2010
Παρασκευή 25 Ιουνίου 2010
Ανακοίνωση Υπουργείου Υγείας σχετικά δημοσιογραφικές πληροφορίες για ενέργειεςτης Ευρωπαϊκής Επιτροπής
Σχετικά με τις δημοσιογραφικές πληροφορίες ότι η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ζήτησε σήμερα από την Ελλάδα να συμμορφωθεί με προηγούμενη απόφαση του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου όσον αφορά την αγορά ιατρικού εξοπλισμού και να εξασφαλίσει ίσους όρους πρόσβασης στη σύναψη συμβάσεων για τη διαχείριση ιατρικών αποβλήτων στην Αττική, από το Γραφείο Τύπου του Υπουργείου Υγείας και Κοινωνικής Αλληλεγγύης επισημαίνονται τα εξής :- Για το θέμα προμήθειας ιατροτεχνολογικών προϊόντων υπήρξε καταγγελία, το 2006 στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή για παράβαση του Κοινοτικού Δικαίου περί διαγωνισμών προμηθειών. Η χώρα μας καταδικάστηκε (υπόθεση C-489/06) από το Δικαστήριο των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων στις 19 Μαρτίου 2009 επί κυβερνήσεως Ν.Δ.
Κατόπιν η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έθεσε στην Ελλάδα προθεσμία ενός μηνός συμμόρφωσης στις 5 Ιουνίου 2009. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή δεν έκρινε ικανοποιητική την απάντηση της τότε πολιτικής ηγεσίας του Υπουργείου και επανήλθε με προειδοποιητική επιστολή το Νοέμβριο του 2009.
Απαντώντας, το Υπουργείο Υγείας και Κοινωνικής Αλληλεγγύης δεσμεύτηκε για τη σύσταση του Μητρώου Ιατροτεχνολογικών Προϊόντων. Η Υπουργική Απόφαση για την έναρξη της λειτουργίας του Μητρώου στην ΕΠΥ υπεγράφη το Μάιο του 2010. Επιπλέον , η Επιτροπή Προμηθειών Υγείας απέστειλε εγκύκλιο προς όλα τα νοσοκομεία της χώρας, με την οποία λαμβάνουν σαφείς οδηγίες για τη διενέργεια των διαγωνισμών στο πλαίσιο του προγράμματος προμηθειών για το 2010.
Οι εξελίξεις αυτές, οι οποίες είναι σύμφωνες προς το Κοινοτικό Δίκαιο, απαντούν στις επισημάνσεις της Ευρωπαϊκές Επιτροπής.
- Σε ότι αφορά τη διενέργεια διαγωνισμού για την ανάθεση της διαχείρισης ιατρικών αποβλήτων, πρόκειται επίσης για ζήτημα που ανάγεται στην περίοδο της προηγούμενης κυβέρνησης.
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή είχε απευθύνει (Ιούλιος 2009) προειδοποιητική επιστολή στην Ελλάδα σχετικά με «προκήρυξη διαγωνισμού, με διαδικασία με διαπραγμάτευση, χωρίς προηγούμενη δημοσίευση της προκήρυξης κατά παράβαση του Κοινοτικού Δικαίου περί δημοσίων συμβάσεων». Η τότε κυβέρνηση δεν απάντησε και η Ευρωπαϊκή Επιτροπή επανήλθε. Το Υπουργείο Υγείας και Κοινωνικής Αλληλεγγύης διευκρινίζει προς την Ευρωπαϊκή Επιτροπή ότι δεν έχει υπογραφεί καμία σχετική σύμβαση και ότι ο συγκεκριμένος διαγωνισμός, με απόφαση της Επιτροπής Προμηθειών Υγείας, πρόκειται και τυπικά να ακυρωθεί.
Πέμπτη 24 Ιουνίου 2010
Κατάργηση οργανισμών και από τον χώρο της Υγείας και Κοινωνικής Αλληλεγγύης με το νομοσχέδιο του Υπουργείου Εσωτερικών
16 Οργανισμοί του Δημοσίου αναμένεται να καταργηθούν με το νομοσχέδιο του Υπουργείου Εσωτερικών το οποίο δόθηκε στη δημοσιότητα για Διαβούλευση μέσω του opengov.gr. Μεταξύ των οργανισμών που προβλέπει το σχέδιο νόμου προς κατάργηση βρίσκονται και οργανισμοί που εποπτεύει το Υπουργείο Υγείας και Κοινωνικής Αλληλεγγύης.Όπως αναφέρει το νομοσχέδιο προβλέπεται η κατάργηση των εξής φορέων από το χώρο της υγείας:
«Το Εθνικό Κέντρο Ερευνών Υγείας (Ε.Κ.Ε.Υ.), ν.π.δ.δ. με έδρα την Αθήνα, το οποίο συνεστήθη με το άρθρο 9 του ν. 1579/1985 (Α΄ 217) και εποπτεύεται από τον Υπουργό Υγείας και Κοινωνικής Αλληλεγγύης.
Το Ινστιτούτο Έρευνας και Ελέγχου Ποιότητας Υπηρεσιών Υγείας (Ι.Ε.Ε.Π.Υ.Υ.), αυτοτελής οργανική μονάδα του εν λόγω Κέντρου (Ε.Κ.Ε.Υ.), το οποίο συνεστήθη με το άρθρο 9 του ν.2519/1997 (Α΄ 165).
Οι αρμοδιότητες του Εθνικού Κέντρου Ερευνών Υγείας, καθώς και του Ινστιτούτου Έρευνας και Ελέγχου Ποιότητας Υπηρεσιών Υγείας μεταφέρονται και ασκούνται στο εξής από υπηρεσιακές μονάδες με συναφείς αρμοδιότητες του Υπουργείου Υγείας και Κοινωνικής Αλληλεγγύης.
Το Κέντρο Κληρονομικών Νόσων Αίματος (Κ.Κ.Ν.Α.), ν.π.ι.δ. με έδρα την Αθήνα, το οποίο συνεστήθη με το άρθρο 27 του ν. 2071/1992 (Α΄ 92) και εποπτεύεται από τον Υπουργό Υγείας και Κοινωνικής Αλληλεγγύης.
Οι αρμοδιότητες του Κέντρου Κληρονομικών Νόσων Αίματος μεταφέρονται και ασκούνται στο εξής από το Εθνικό Κέντρο Αιμοδοσίας (Ε.ΚΕ.Α.), ν.π.δ.δ. με έδρα την Αθήνα, το οποίο συνεστήθη με το άρθρο 2 του ν. 3402/2005 (Α΄258) και εποπτεύεται από τον Υπουργό Υγείας και Κοινωνικής Αλληλεγγύης.
Το Ινστιτούτο Κοινωνικής Δημογραφίας και Έρευνας (Ι.Κ.Δ.Ε.), ν.π.ι.δ. με έδρα την Αθήνα, το οποίο συνεστήθη με το άρθρο 11 του ν. 3454/2006 (Α΄ 75) και εποπτεύεται από τον Υπουργό Υγείας και Κοινωνικής Αλληλεγγύης.
Το Εθνικό Παρατηρητήριο Ατόμων με Αναπηρίες (Ε.ΠΑ. ΑμεΑ), ν.π.ι.δ. με έδρα την Αθήνα, το οποίο συνεστήθη με το άρθρο 10 του ν. 3106/2003, όπως αντικαταστάθηκε με το άρθρο 13 του ν.3454/2006 (Α΄75) και εποπτεύεται από τον Υπουργό Υγείας και Κοινωνικής Αλληλεγγύης.
Οι αρμοδιότητες του Εθνικού Παρατηρητηρίου Ατόμων με Αναπηρίες μεταφέρονται και ασκούνται από το Εθνικό Κέντρο Κοινωνικής Αλληλεγγύης (Ε.Κ.Κ.Α.), ν.π.δ.δ. με έδρα την Αθήνα το οποίο συνεστήθη με το άρθρο 6 του ν. 3106/2003 (Α΄ 30), μετονομάστηκε με το άρθρο 20 του ν.3402/2005 (Α΄ 258) και εποπτεύεται από τον Υπουργό Υγείας και Κοινωνικής Αλληλεγγύης».
Επίσης στο νομοσχέδιο προβλέπεται η εξής συγχώνευση φορέων για τον χώρο της Υγείας και Κοινωνικής Αλληλεγγύης:
«Το Ινστιτούτο Κοινωνικής Προστασίας και Αλληλεγγύης (Ι.Κ.Π.Α.), ν.π.δ.δ. με έδρα την Αθήνα το οποίο συνεστήθη με το άρθρο 7 παρ. 1 του ν.3106/2003 (Α΄ 30), μετονομάστηκε με το άρθρο 38 του ν.3370/2005 και εποπτεύεται από τον Υπουργό Υγείας και Κοινωνικής Αλληλεγγύης, καταργείται ως αυτοτελές νομικό πρόσωπο και συγχωνεύεται με το Εθνικό Κέντρο Κοινωνικής Αλληλεγγύης (Ε.Κ.Κ.Α.), ν.π.δ.δ. με έδρα την Αθήνα το οποίο συνεστήθη με το άρθρο 6 του ν.3106/2003, μετονομάστηκε με το άρθρο 20 του ν.3402/2005 και εποπτεύεται από τον Υπουργό Υγείας και Κοινωνικής Αλληλεγγύης. Οι υπηρεσίες, κεντρικές και περιφερειακές, του Ι.Κ.Π.Α. μεταφέρονται στο Ε.Κ.Κ.Α. και οι αρμοδιότητες τους ασκούνται από αυτό».
Δευτέρα 21 Ιουνίου 2010
Η Βiohellenika παρουσιάζει τις νέες εξελίξεις στις αυτόλογες χρήσεις των βλαστοκυττάρων
Τη Biohellenika εκπροσώπησε στο 8o ετήσιο διεθνές συμπόσιο για τις Μεταμοσχεύσεις του Αίματος του Ομφαλίου Λώρου που έγινε στο San Francisco των ΗΠΑ από 3-5/6/2010 η πρόεδρος της Επιστημονικής Επιτροπής κ Κουζή-Κολιάκου. Η επιστημονική ομάδα της Biohellenika παρουσίασε ενδιαφέρουσα μελέτη που αναφέρονταν σε ειδική λήψη αίματος με την αποστράγγιση του πλακούντα, η οποία εξασφαλίζει ικανό αριθμό αιμοποιητικών και μεσεγχυματικών βλαστοκυττάρων, κατάλληλο για θεραπεία ενηλίκων ασθενών.
Στο συνέδριο το οποίο υποστηρίχτηκε από τις Υπηρεσίες Υγείας των ΗΠΑ παρουσιάστηκαν οι νεότερες εξελίξεις για τις χρήσεις των βλαστοκυττάρων του ομφαλοπλακουντιακού αίματος, οι οποίες είναι εντυπωσιακές και εστιάστηκαν στις αυτόλογες χρήσεις στον τομέα εφαρμογών της Αναγεννητικής Ιατρικής και στη βελτίωση των μεθόδων αναζήτησης καλύτερα ιστοσυμβατών μοσχευμάτων για αλλογενείς χρήσεις στις αιματολογικές παθήσεις. Σήμερα ο κλάδος έρευνας και εφαρμογών των χρήσεων των βλαστοκυττάρων είναι ο πλέον χρηματοδοτούμενος σε όλο τον κόσμο και τα αποτελέσματα των ερευνών ωφελούν τον ασθενή.
Η φύλαξη των βλαστοκυττάρων του ομφαλοπλακουντιακού αίματος θεωρείται επιβεβλημένη σε κάθε κοινωνία. Η σωστή οργάνωση των τραπεζών φύλαξης και η χορήγηση ποιοτικά ανώτερων μοσχευμάτων αποτελεί απαραίτητη προϋπόθεση επιτυχημένων εφαρμογών. Το ομφαλοπλακουντιακό αίμα σήμερα χρησιμοποιείται εκτός των αιματολογικών ασθενειών, στην Αναγεννητική Ιατρική και για το λόγο αυτό στο Πανεπιστήμιο του Duke τα τελευταία χρόνια χορηγείται με ιδιαίτερη επιτυχία στα παιδιά με εγκεφαλική παράλυση και τραυματικές βλάβες του εγκεφάλου. Για τις χρήσεις αυτές χορηγούνται τα βλαστοκύτταρα του ίδιου του παιδιού. Στο συνέδριο επίσης παρουσιάστηκε η κλινική εικόνα των δύο παιδιών με εγκεφαλική παράλυση στα οποία έγινε η χορήγηση των βλαστοκυττάρων τους που είχαν φυλαχτεί στα εργαστήρια της Biohellenika, από τη γιατρό κ Kurtzberg. Πολλά παιδιά έχουν βοηθηθεί από τη θεραπεία αυτή, η οποία πραγματοποιείται στους πρώτους μήνες της ζωής τους εφ όσον υπάρχουν ενδείξεις εγκεφαλικής βλάβης ή στα πρώτα χρόνια, όταν διαπιστωθεί κλινικά.
Διεθνείς κλινικές μελέτες χρησιμοποιούν τα βλαστοκύτταρα του ομφαλοπλακουντιακού αίματος στη θεραπεία των διατομών του νωτιαίου μυελού και των εγκεφαλικών επεισοδίων. Η παρουσίαση ασθενών με βαριά εγκεφαλικά επεισόδια οι οποίοι είχαν πλήρη αποκατάσταση και επάνοδο στην εργασία τους και στη φυσιολογική ζωή ένα χρόνο μετά την ενδοεγκεφαλική χορήγηση βλαστοκυττάρων του ομφαλοπλακουντιακού αίματος ήταν εντυπωσιακή.
Επίσης, η γονιδιακή θεραπεία των βλαστοκυττάρων στις περιπτώσεις της μεσογειακής και δρεπανοκυτταρικής αναιμίας με σκοπό την επαναχορήγησή τους στους ασθενείς, έδωσε πολλές ελπίδες σε γονείς παιδιών με θαλασσαιμίες που παρακολούθησαν το συνέδριο. Ήδη έχουν θεραπευτεί και έχουν σταματήσει τις μεταγγίσεις αίματος πολλοί ασθενείς με κληρονομικές αιμοσφαιρινοπάθειες σε κέντρα της Αμερικής και της Ιαπωνίας, ηλικίας 16 ετών και άνω. Γίνονται προσπάθειες στη μελέτη αυτή να μετέχουν και παιδιά μικρότερης ηλικίας για να αποφεύγονται οι κίνδυνοι από τις μακροχρόνιες μεταγγίσεις.
Σήμερα, για τη θεραπεία της λευχαιμίας των ενηλίκων χρησιμοποιούνται συγχρόνως δύο δείγματα ιστοσυμβατών βλαστοκυττάρων του ομφαλοπλακουντιακού αίματος, με σκοπό να αυξηθεί ο αριθμός των κυττάρων και να είναι επαρκής για το βάρος του ενήλικα ασθενούς. Για το λόγο αυτόν η μέθοδος της αποστράγγισης του πλακούντα που χρησιμοποιείται στη Biohellenika για την αύξηση της ποσότητας των βλαστοκυττάρων είναι ιδιαίτερα χρήσιμη.
Το πρόβλημα της αλλογενούς μεταμόσχευσης και της αποτελεσματικότητας της λειτουργίας των δημοσίων τραπεζών είναι η ανεύρεση και η χορήγηση των καλύτερα ιστοσυμβατών μοσχευμάτων για να αποφεύγεται η απόρριψη τους. Για το λόγο αυτό οι δημόσιες τράπεζες εστιάζουν την έρευνά τους προς την προστασία των μοσχευμάτων από την απόρριψη και περιλαμβάνουν στις εξετάσεις της ιστοσυμβατότητας και νέα αντιγόνα, τα οποία θα επιτρέπουν την αναγνώριση των καλύτερα συμβατών μοσχευμάτων και την εξ αρχής ελάττωση των πιθανοτήτων απόρριψης.
Τα νεώτερα επιστημονικά δεδομένα έχουν ανοίξει το δρόμο για αυτόλογες θεραπείες Αναγεννητικής Ιατρικής και για το λόγο αυτό στις ΗΠΑ κλασικοί αιματολόγοι, πρωτοπόροι στις αλλογενείς μεταμοσχεύσεις καθώς και επιστήμονες της βασικής έρευνας μετέχουν σε διεθνή σχήματα οικογενειακών τραπεζών φύλαξης βλαστοκυττάρων του πλακούντα.
Στο συνέδριο το οποίο υποστηρίχτηκε από τις Υπηρεσίες Υγείας των ΗΠΑ παρουσιάστηκαν οι νεότερες εξελίξεις για τις χρήσεις των βλαστοκυττάρων του ομφαλοπλακουντιακού αίματος, οι οποίες είναι εντυπωσιακές και εστιάστηκαν στις αυτόλογες χρήσεις στον τομέα εφαρμογών της Αναγεννητικής Ιατρικής και στη βελτίωση των μεθόδων αναζήτησης καλύτερα ιστοσυμβατών μοσχευμάτων για αλλογενείς χρήσεις στις αιματολογικές παθήσεις. Σήμερα ο κλάδος έρευνας και εφαρμογών των χρήσεων των βλαστοκυττάρων είναι ο πλέον χρηματοδοτούμενος σε όλο τον κόσμο και τα αποτελέσματα των ερευνών ωφελούν τον ασθενή.
Η φύλαξη των βλαστοκυττάρων του ομφαλοπλακουντιακού αίματος θεωρείται επιβεβλημένη σε κάθε κοινωνία. Η σωστή οργάνωση των τραπεζών φύλαξης και η χορήγηση ποιοτικά ανώτερων μοσχευμάτων αποτελεί απαραίτητη προϋπόθεση επιτυχημένων εφαρμογών. Το ομφαλοπλακουντιακό αίμα σήμερα χρησιμοποιείται εκτός των αιματολογικών ασθενειών, στην Αναγεννητική Ιατρική και για το λόγο αυτό στο Πανεπιστήμιο του Duke τα τελευταία χρόνια χορηγείται με ιδιαίτερη επιτυχία στα παιδιά με εγκεφαλική παράλυση και τραυματικές βλάβες του εγκεφάλου. Για τις χρήσεις αυτές χορηγούνται τα βλαστοκύτταρα του ίδιου του παιδιού. Στο συνέδριο επίσης παρουσιάστηκε η κλινική εικόνα των δύο παιδιών με εγκεφαλική παράλυση στα οποία έγινε η χορήγηση των βλαστοκυττάρων τους που είχαν φυλαχτεί στα εργαστήρια της Biohellenika, από τη γιατρό κ Kurtzberg. Πολλά παιδιά έχουν βοηθηθεί από τη θεραπεία αυτή, η οποία πραγματοποιείται στους πρώτους μήνες της ζωής τους εφ όσον υπάρχουν ενδείξεις εγκεφαλικής βλάβης ή στα πρώτα χρόνια, όταν διαπιστωθεί κλινικά.
Διεθνείς κλινικές μελέτες χρησιμοποιούν τα βλαστοκύτταρα του ομφαλοπλακουντιακού αίματος στη θεραπεία των διατομών του νωτιαίου μυελού και των εγκεφαλικών επεισοδίων. Η παρουσίαση ασθενών με βαριά εγκεφαλικά επεισόδια οι οποίοι είχαν πλήρη αποκατάσταση και επάνοδο στην εργασία τους και στη φυσιολογική ζωή ένα χρόνο μετά την ενδοεγκεφαλική χορήγηση βλαστοκυττάρων του ομφαλοπλακουντιακού αίματος ήταν εντυπωσιακή.
Επίσης, η γονιδιακή θεραπεία των βλαστοκυττάρων στις περιπτώσεις της μεσογειακής και δρεπανοκυτταρικής αναιμίας με σκοπό την επαναχορήγησή τους στους ασθενείς, έδωσε πολλές ελπίδες σε γονείς παιδιών με θαλασσαιμίες που παρακολούθησαν το συνέδριο. Ήδη έχουν θεραπευτεί και έχουν σταματήσει τις μεταγγίσεις αίματος πολλοί ασθενείς με κληρονομικές αιμοσφαιρινοπάθειες σε κέντρα της Αμερικής και της Ιαπωνίας, ηλικίας 16 ετών και άνω. Γίνονται προσπάθειες στη μελέτη αυτή να μετέχουν και παιδιά μικρότερης ηλικίας για να αποφεύγονται οι κίνδυνοι από τις μακροχρόνιες μεταγγίσεις.
Σήμερα, για τη θεραπεία της λευχαιμίας των ενηλίκων χρησιμοποιούνται συγχρόνως δύο δείγματα ιστοσυμβατών βλαστοκυττάρων του ομφαλοπλακουντιακού αίματος, με σκοπό να αυξηθεί ο αριθμός των κυττάρων και να είναι επαρκής για το βάρος του ενήλικα ασθενούς. Για το λόγο αυτόν η μέθοδος της αποστράγγισης του πλακούντα που χρησιμοποιείται στη Biohellenika για την αύξηση της ποσότητας των βλαστοκυττάρων είναι ιδιαίτερα χρήσιμη.
Το πρόβλημα της αλλογενούς μεταμόσχευσης και της αποτελεσματικότητας της λειτουργίας των δημοσίων τραπεζών είναι η ανεύρεση και η χορήγηση των καλύτερα ιστοσυμβατών μοσχευμάτων για να αποφεύγεται η απόρριψη τους. Για το λόγο αυτό οι δημόσιες τράπεζες εστιάζουν την έρευνά τους προς την προστασία των μοσχευμάτων από την απόρριψη και περιλαμβάνουν στις εξετάσεις της ιστοσυμβατότητας και νέα αντιγόνα, τα οποία θα επιτρέπουν την αναγνώριση των καλύτερα συμβατών μοσχευμάτων και την εξ αρχής ελάττωση των πιθανοτήτων απόρριψης.
Τα νεώτερα επιστημονικά δεδομένα έχουν ανοίξει το δρόμο για αυτόλογες θεραπείες Αναγεννητικής Ιατρικής και για το λόγο αυτό στις ΗΠΑ κλασικοί αιματολόγοι, πρωτοπόροι στις αλλογενείς μεταμοσχεύσεις καθώς και επιστήμονες της βασικής έρευνας μετέχουν σε διεθνή σχήματα οικογενειακών τραπεζών φύλαξης βλαστοκυττάρων του πλακούντα.
Ο Π.Ο.Υ. εκδίδει νέες οδηγίες για την βελτίωση της χορήγησης φαρμάκων σε παιδιά
Πρότυπο Έντυπο που συνέταξε ο Παγκόσμιο Οργανισμός Υγείας (Π.Ο.Υ.) παρέχει σημαντικές πληροφορίες για την χορήγηση 240 τουλάχιστον βασικών φαρμάκων σε παιδιά ηλικίας 0 – 12 ετών.
Το έντυπο που εκδόθηκε για πρώτη φορά, σημαίνει ότι οι επαγγελματίες της υγείας σε όλο τον κόσμο έχουν πλέον πρόσβαση σε standard πληροφορίες για την προτεινόμενη χρήση, την δοσολογία και τις ανεπιθύμητες ενέργειες αλλά και τις αντενδείξεις των φαρμάκων αυτών ως προς την χορήγησή τους σε παιδιά.
Μέχρι σήμερα αρκετές χώρες έχουν αναπτύξει τα δικά τους πρότυπα ωστόσο δεν υπήρχε ένα ενιαίο έντυπο με κατευθηντήριες οδηγίες σχετικά με τη χρήση φαρμάκων σε παιδιά για όλες τις χώρες.
«Για να είναι αποτελεσματικά, τα φάρμακα πρέπει να επιλέγονται προσεκτικά, ενώ η δόση τους θα πρέπει να προσαρμόζεται ώστε να ταιριάζει στην ηλικία το βάρος και τις ανάγκες του κάθε παιδιού», δήλωσε ο Dr Hans Hogerzeil, Διευθυντής του Τομέα Βασικών Φαρμάκων και Φαρμακευτικών Πολιτικών στον Π.Ο.Υ. «Χωρίς έναν παγκόσμιο οδηγό, πολλοί επαγγελματίες της υγείας χρειαζόταν να συνταγογραφούν φάρμακα έχοντας στη διάθεσή τους πολύ λίγα στοιχεία», πρόσθεσε ο ίδιος.
Το έντυπο που εκδόθηκε για πρώτη φορά, σημαίνει ότι οι επαγγελματίες της υγείας σε όλο τον κόσμο έχουν πλέον πρόσβαση σε standard πληροφορίες για την προτεινόμενη χρήση, την δοσολογία και τις ανεπιθύμητες ενέργειες αλλά και τις αντενδείξεις των φαρμάκων αυτών ως προς την χορήγησή τους σε παιδιά.
Μέχρι σήμερα αρκετές χώρες έχουν αναπτύξει τα δικά τους πρότυπα ωστόσο δεν υπήρχε ένα ενιαίο έντυπο με κατευθηντήριες οδηγίες σχετικά με τη χρήση φαρμάκων σε παιδιά για όλες τις χώρες.
«Για να είναι αποτελεσματικά, τα φάρμακα πρέπει να επιλέγονται προσεκτικά, ενώ η δόση τους θα πρέπει να προσαρμόζεται ώστε να ταιριάζει στην ηλικία το βάρος και τις ανάγκες του κάθε παιδιού», δήλωσε ο Dr Hans Hogerzeil, Διευθυντής του Τομέα Βασικών Φαρμάκων και Φαρμακευτικών Πολιτικών στον Π.Ο.Υ. «Χωρίς έναν παγκόσμιο οδηγό, πολλοί επαγγελματίες της υγείας χρειαζόταν να συνταγογραφούν φάρμακα έχοντας στη διάθεσή τους πολύ λίγα στοιχεία», πρόσθεσε ο ίδιος.
Πέμπτη 17 Ιουνίου 2010
Η Abbott υπογράφει συμφωνία 575 εκατομμυρίων δολαρίων για φάρμακο για τα συμπτώματα της ενδομητρίωσης
Η Φαρμακευτική εταιρεία Abbott ανακοίνωσε την υπογραφή συμφωνίας της με την Neurocrine Biosciences με σκοπό την εξασφάλιση των δικαιωμάτων του φαρμάκου elagolix.
Το φάρμακο αυτό προορίζεται για την θεραπεία του σχετιζόμενου με την ενδομητρίωση πόνου. Η Abbott θα καταβάλει το ποσό των 75 εκατομμυρίων δολαρίων ως προκαταβολική αμοιβή, ενώ θα χρηματόδοτησει όλες τις δραστηριότητες ανάπτυξης του φαρμάκου αλλά και θα κληθεί να αποδώσει επιπλέον ποσά στην Neurocrine Biosciences με την επίτευξη προκαθορισμένων στόχων.
Επίσης η Neurocrine Biosciences έχει το δικαίωμα να λάβει ποσοστά επί των πωλήσεων του elagolix εάν και εφόσον αυτό εγκριθεί και κυκλοφορήσει στην αγορά. Το φάρμακο πρόσφατα συμπλήρωσε μια κλινική μελέτη φάσης ΙΙb.
Η ενδομητρίωση συνδέεται με πλήθος συμπτωμάτων, τα πιο συχνά από τα οποία περιλαμβάνουν πόνο σχετικό τόσο με την έμμηνο ρύση όσο και με τον χρόνιο πόνο της πυέλου καθόλη τη διάρκεια του έμμηνου κύκλου. Επιπλέον η ενδομητρίωση συνδέεται και με την υπογονιμότητα και την στειρότητα.
Το φάρμακο αυτό προορίζεται για την θεραπεία του σχετιζόμενου με την ενδομητρίωση πόνου. Η Abbott θα καταβάλει το ποσό των 75 εκατομμυρίων δολαρίων ως προκαταβολική αμοιβή, ενώ θα χρηματόδοτησει όλες τις δραστηριότητες ανάπτυξης του φαρμάκου αλλά και θα κληθεί να αποδώσει επιπλέον ποσά στην Neurocrine Biosciences με την επίτευξη προκαθορισμένων στόχων.
Επίσης η Neurocrine Biosciences έχει το δικαίωμα να λάβει ποσοστά επί των πωλήσεων του elagolix εάν και εφόσον αυτό εγκριθεί και κυκλοφορήσει στην αγορά. Το φάρμακο πρόσφατα συμπλήρωσε μια κλινική μελέτη φάσης ΙΙb.
Η ενδομητρίωση συνδέεται με πλήθος συμπτωμάτων, τα πιο συχνά από τα οποία περιλαμβάνουν πόνο σχετικό τόσο με την έμμηνο ρύση όσο και με τον χρόνιο πόνο της πυέλου καθόλη τη διάρκεια του έμμηνου κύκλου. Επιπλέον η ενδομητρίωση συνδέεται και με την υπογονιμότητα και την στειρότητα.
ΥΓΕΙΑ: Έλαβε τη διαπίστευση Joint Commission International
Το Υγεία είναι το μονοδικό νοσοκομείο στην Ελλάδα το οποίο μετά από εντατική προετοιμασία δύο ετών διαπιστεύτηκε κατά JCI (Joint Commission International), την κορυφαία διαπίστευση στον κόσμο την οποία έχουν λάβει μόνο 90 νοσοκομεία στην Ευρώπη και 250 παγκοσμιώς. η εφαρμογή του προτύπου JCI, αναβαθμίζει την ποιότητα των παρεχόμενων υπηρεσιών νοσηλείας καθώς εξασφαλίζει:
- Εφαρμογή ασθενοκεντρικού συστήματος ποιότητας με έμφαση στις ανάγκες κάθε ασθενούς.
- Συμμόρφωση με τους Διεθνείς Στόχους Ασφάλειας Ασθενών, που τίθενται κάθε χρόνο από το JCI και τον ΠΟΥ (Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας).
- Καταγραφή των πληροφοριών που αφορούν στον ασθενή σε ένα κοινό σημείο (τον ιατρονοσηλευτικό φάκελο), εξασφαλίζοντας έτσι πρόσβαση σε όλους τους επαγγελματίες υγείας ώστε να παρέχουν έγκαιρη και εξειδικευμένη φροντίδα.
-Υιοθέτηση διεθνών πρωτοκόλλων κλινικής πρακτικής και συνεχής ενσωμάτωση νέων για την κάλυψη του συνόλου των υπηρεσιών.
-Ανάπτυξη κουλτούρας συνεχούς εκπαίδευσης, ώστε το σύνολο του προσωπικού να βρίσκεται στην αιχμή της γνώσης και της προόδου στην υγεία.
- Εκπόνηση πλάνων αντιμετώπισης εκτάκτων καταστάσεων για την παροχή ασφαλούς περιβάλλοντος για ασθενείς, εξεταζόμενους, συνοδούς, επισκέπτες και εργαζόμενους.
- Παρακολούθηση της αποδοτικότητας μέσω δεικτών ποιότητας με συνεχή ενσωμάτωση νέων για την κάλυψη του συνόλου των υπηρεσιών.
- Εκπαίδευση ασθενών & οικογένειας ώστε να γνωρίζουν και να συμμετέχουν στη φροντίδα.
ΠΟΙΟΤΙΚΕΣ ΥΠΗΡΕΣΙΕΣ – ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΟΤΗΤΑ
Τους τελευταίους μήνες έχει ενισχυθεί περαιτέρω το επίπεδο της υποδομής αλλά και η οργάνωση των νοσοκομείων προκειμένου να ανταποκρίνονται σε υψηλές απαιτήσεις. Οι σημαντικότερες από τις νέες πρωτοβουλίες που έχουν εκληφθεί αφορούν σε:
Εξοπλισμό: Απόκτηση πέντε υπερσύγχρονων γραμμικών επιταχυντών (3 στην Ελλάδα και 2 στην Αλβανία). Εγκατάσταση συστήματος Στερεοτακτικής Ακτινοχειρουργικής Σώματος Axesse. Το μοναδικό στην Ελλάδα και το 4ο στον κόσμο μηχάνημα Στερεοτακτικής Ακτινοχειρουργικής Κεφαλής γ-Knife Perfexion. Το πρώτο PET-CT που εγκαταστάθηκε στην Ελλάδα.
Κέντρα αναφοράς: Το μοναδικό στον ιδιωτικό τομέα ολοκληρωμένο κέντρο χειρουργικής και επεμβατικής αντιμετώπισης παιδιών με καρδιοπάθεια. Το μεγαλύτερο κέντρο νευροχειρουργικής και επεμβατικής νευροακτινολογίας (εμβολισμών) στην Ελλάδα. Ολοκληρωμένο κέντρο διάγνωσης και θεραπείας ογκολογικών ασθενών.
Μηχανοργάνωση: Εφαρμογή ολοκληρωμένου πληροφοριακού συστήματος σε όλα τα νοσοκομεία του Oμίλου.
Εγκατάσταση συστήματος PACS (Pictures archiving and communication system) και Medilab στα πλαίσια ολοκλήρωσης του ηλεκτρονικού φακέλου του ασθενούς με δυνατότητα 24ωρης πρόσβασης από τον θεράποντα ιατρό.
Εξυπηρέτηση ασθενών: Δυνατότητα εισαγωγής και εξιτηρίου στο δωμάτιο, παροχή συνδρομητικής τηλεόρασης, δημιουργία VIP ορόφου.
Επιστημονικό έργο: Εφαρμογή πρωτοποριακών θεραπευτικών και επεμβατικών μεθόδων στην Ελλάδα, όπως Καρδιοχειρουργικό By-Pass και Θυρεοειδεκτομή με χρήση του ρομποτικού συστήματος Da Vinci. Πλήθος ερευνητικών πρωτοκόλλων και κλινικών μελετών.
ΤΙΜΟΛΟΓΙΑΚΗ ΠΟΛΙΤΙΚΗ - ΑΠΟΡΡΟΦΗΣΗ ΦΠΑ
Η Διοίκηση του Oμίλου αποφάσισε την απορρόφηση του συνόλου του ΦΠΑ (11%) που επιβλήθηκε για πρώτη φορά στην Ελλάδα στην παροχή υπηρεσιών υγείας, ώστε να μην υπάρξει επιβάρυνση των ασθενών. Επίσης, προωθούνται οικονομικά πακέτα για ασθενείς με περιορισμένες οικονομικές δυνατότητες.
ΠΡΟΣΩΠΙΚΟ
Κατά την τελευταία τετραετία, δημιουργήθηκαν 189 νέες θέσεις εργασίας στο ΥΓΕΙΑ, 346 νέες θέσεις εργασίας για όλα τα νοσοκομεία στην Ελλάδα και συνολικά 487 νέες θέσεις εργασίας σε όλες τις εταιρείες του Ομίλου ΥΓΕΙΑ στην Ελλάδα. Οι μέσες ετήσιες αυξήσεις μισθών στον Όμιλο για την περίοδο 2006-2010 κυμάνθηκαν στο 6%. Καθιερώθηκε σύστημα ετήσιας αξιολόγησης όλου του προσωπικού και ετήσια bonus και αυξήσεις ανάλογα με τη βαθμολογία. Επίσης, παρέχεται στο προσωπικό άδεια πέραν της νόμιμης, ανάλογα με τα χρόνια προϋπηρεσίας.
ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΠΡΟΣΦΟΡΑ
Δωρεάν ακτινοθεραπεία καθώς και των εξετάσεων που απαιτούνται στα παιδιά του Συλλόγου Γονέων Παιδιών με Νεοπλασματική Νόσο «Φλόγα».
Υιοθέτηση των Ιδρυμάτων «Οι Φίλοι του Παιδιού» και «Μαζί για το Παιδί» που περιλαμβάνει τη δωρεάν μεταφορά και αντιμετώπιση στα εξωτερικά ιατρεία του Παίδων ΜΗΤΕΡΑ των παιδιών των Ιδρυμάτων που έχουν ανάγκη.
Δωρεάν νοσηλεία και εξετάσεις σε άτομα με κοινωνικά προβλήματα και αδυναμία αντιμετώπισής τους από δημόσια νοσοκομεία.
Αύξηση στην εργασία pro bono.
ΕΠΕΚΤΑΣΗ ΣΤΟ ΕΞΩΤΕΡΙΚΟ
Έναρξη λειτουργίας του νεόκτιστου νοσοκομείου «Υγεία Τιράνων» την 1η Ιουλίου 2010. Με τη μεταφορά τεχνογνωσίας από την Ελλάδα, το νοσοκομείο αυτό θα δημιουργήσει νέα δεδομένα στην παροχή υπηρεσιών υγείας στη γειτονική χώρα και θα αποτελέσει σημείο αναφοράς στα Δυτικά Βαλκάνια.
- Εφαρμογή ασθενοκεντρικού συστήματος ποιότητας με έμφαση στις ανάγκες κάθε ασθενούς.
- Συμμόρφωση με τους Διεθνείς Στόχους Ασφάλειας Ασθενών, που τίθενται κάθε χρόνο από το JCI και τον ΠΟΥ (Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας).
- Καταγραφή των πληροφοριών που αφορούν στον ασθενή σε ένα κοινό σημείο (τον ιατρονοσηλευτικό φάκελο), εξασφαλίζοντας έτσι πρόσβαση σε όλους τους επαγγελματίες υγείας ώστε να παρέχουν έγκαιρη και εξειδικευμένη φροντίδα.
-Υιοθέτηση διεθνών πρωτοκόλλων κλινικής πρακτικής και συνεχής ενσωμάτωση νέων για την κάλυψη του συνόλου των υπηρεσιών.
-Ανάπτυξη κουλτούρας συνεχούς εκπαίδευσης, ώστε το σύνολο του προσωπικού να βρίσκεται στην αιχμή της γνώσης και της προόδου στην υγεία.
- Εκπόνηση πλάνων αντιμετώπισης εκτάκτων καταστάσεων για την παροχή ασφαλούς περιβάλλοντος για ασθενείς, εξεταζόμενους, συνοδούς, επισκέπτες και εργαζόμενους.
- Παρακολούθηση της αποδοτικότητας μέσω δεικτών ποιότητας με συνεχή ενσωμάτωση νέων για την κάλυψη του συνόλου των υπηρεσιών.
- Εκπαίδευση ασθενών & οικογένειας ώστε να γνωρίζουν και να συμμετέχουν στη φροντίδα.
ΠΟΙΟΤΙΚΕΣ ΥΠΗΡΕΣΙΕΣ – ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΟΤΗΤΑ
Τους τελευταίους μήνες έχει ενισχυθεί περαιτέρω το επίπεδο της υποδομής αλλά και η οργάνωση των νοσοκομείων προκειμένου να ανταποκρίνονται σε υψηλές απαιτήσεις. Οι σημαντικότερες από τις νέες πρωτοβουλίες που έχουν εκληφθεί αφορούν σε:
Εξοπλισμό: Απόκτηση πέντε υπερσύγχρονων γραμμικών επιταχυντών (3 στην Ελλάδα και 2 στην Αλβανία). Εγκατάσταση συστήματος Στερεοτακτικής Ακτινοχειρουργικής Σώματος Axesse. Το μοναδικό στην Ελλάδα και το 4ο στον κόσμο μηχάνημα Στερεοτακτικής Ακτινοχειρουργικής Κεφαλής γ-Knife Perfexion. Το πρώτο PET-CT που εγκαταστάθηκε στην Ελλάδα.
Κέντρα αναφοράς: Το μοναδικό στον ιδιωτικό τομέα ολοκληρωμένο κέντρο χειρουργικής και επεμβατικής αντιμετώπισης παιδιών με καρδιοπάθεια. Το μεγαλύτερο κέντρο νευροχειρουργικής και επεμβατικής νευροακτινολογίας (εμβολισμών) στην Ελλάδα. Ολοκληρωμένο κέντρο διάγνωσης και θεραπείας ογκολογικών ασθενών.
Μηχανοργάνωση: Εφαρμογή ολοκληρωμένου πληροφοριακού συστήματος σε όλα τα νοσοκομεία του Oμίλου.
Εγκατάσταση συστήματος PACS (Pictures archiving and communication system) και Medilab στα πλαίσια ολοκλήρωσης του ηλεκτρονικού φακέλου του ασθενούς με δυνατότητα 24ωρης πρόσβασης από τον θεράποντα ιατρό.
Εξυπηρέτηση ασθενών: Δυνατότητα εισαγωγής και εξιτηρίου στο δωμάτιο, παροχή συνδρομητικής τηλεόρασης, δημιουργία VIP ορόφου.
Επιστημονικό έργο: Εφαρμογή πρωτοποριακών θεραπευτικών και επεμβατικών μεθόδων στην Ελλάδα, όπως Καρδιοχειρουργικό By-Pass και Θυρεοειδεκτομή με χρήση του ρομποτικού συστήματος Da Vinci. Πλήθος ερευνητικών πρωτοκόλλων και κλινικών μελετών.
ΤΙΜΟΛΟΓΙΑΚΗ ΠΟΛΙΤΙΚΗ - ΑΠΟΡΡΟΦΗΣΗ ΦΠΑ
Η Διοίκηση του Oμίλου αποφάσισε την απορρόφηση του συνόλου του ΦΠΑ (11%) που επιβλήθηκε για πρώτη φορά στην Ελλάδα στην παροχή υπηρεσιών υγείας, ώστε να μην υπάρξει επιβάρυνση των ασθενών. Επίσης, προωθούνται οικονομικά πακέτα για ασθενείς με περιορισμένες οικονομικές δυνατότητες.
ΠΡΟΣΩΠΙΚΟ
Κατά την τελευταία τετραετία, δημιουργήθηκαν 189 νέες θέσεις εργασίας στο ΥΓΕΙΑ, 346 νέες θέσεις εργασίας για όλα τα νοσοκομεία στην Ελλάδα και συνολικά 487 νέες θέσεις εργασίας σε όλες τις εταιρείες του Ομίλου ΥΓΕΙΑ στην Ελλάδα. Οι μέσες ετήσιες αυξήσεις μισθών στον Όμιλο για την περίοδο 2006-2010 κυμάνθηκαν στο 6%. Καθιερώθηκε σύστημα ετήσιας αξιολόγησης όλου του προσωπικού και ετήσια bonus και αυξήσεις ανάλογα με τη βαθμολογία. Επίσης, παρέχεται στο προσωπικό άδεια πέραν της νόμιμης, ανάλογα με τα χρόνια προϋπηρεσίας.
ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΠΡΟΣΦΟΡΑ
Δωρεάν ακτινοθεραπεία καθώς και των εξετάσεων που απαιτούνται στα παιδιά του Συλλόγου Γονέων Παιδιών με Νεοπλασματική Νόσο «Φλόγα».
Υιοθέτηση των Ιδρυμάτων «Οι Φίλοι του Παιδιού» και «Μαζί για το Παιδί» που περιλαμβάνει τη δωρεάν μεταφορά και αντιμετώπιση στα εξωτερικά ιατρεία του Παίδων ΜΗΤΕΡΑ των παιδιών των Ιδρυμάτων που έχουν ανάγκη.
Δωρεάν νοσηλεία και εξετάσεις σε άτομα με κοινωνικά προβλήματα και αδυναμία αντιμετώπισής τους από δημόσια νοσοκομεία.
Αύξηση στην εργασία pro bono.
ΕΠΕΚΤΑΣΗ ΣΤΟ ΕΞΩΤΕΡΙΚΟ
Έναρξη λειτουργίας του νεόκτιστου νοσοκομείου «Υγεία Τιράνων» την 1η Ιουλίου 2010. Με τη μεταφορά τεχνογνωσίας από την Ελλάδα, το νοσοκομείο αυτό θα δημιουργήσει νέα δεδομένα στην παροχή υπηρεσιών υγείας στη γειτονική χώρα και θα αποτελέσει σημείο αναφοράς στα Δυτικά Βαλκάνια.
Εγγραφή σε:
Αναρτήσεις (Atom)