Ο Ευρωπαϊκός Οργανισμός Φαρμάκων (ΕΜΕΑ) έχει υιοθετήσει μια σειρά από συστάσεις που έχουν στόχο την ελαχιστοποίηση του κινδύνου νεφρογενούς συστηματικής ίνωσης (Nephrogenic Systemic Fibrosis NSF) με σκιαγραφικούς παράγοντες που περιέχουν γαδολίνιο, σε ασθενείς που έχουν κίνδυνο για εκδήλωση της πάθησης αυτής.Οι σκιαγραφικοί παράγοντες που περιέχουν γαδολίνιο χρησιμοποιούνται σε ασθενείς που υποβάλλονται σε μαγνητική τομογραφία (MRI) ή μαγνητική αγγειογραφία (MRA). Η Επιτροπή για τα Φαρμακευτικά Προϊόντα για Ανθρώπινη Χρήση (CHMP) του ΕΜΕΑ, επανεξέτασε τα προϊόντα αυτά λόγω της συσχέτισης μεταξύ της χρήσης των σκιαγραφικών παραγόντων και της NSF, μιας σπάνιας, σοβαρής και σε ορισμένες περιπτώσεις απειλητικής για τη ζωή κατάστασης που χαρακτηρίζεται από το σχηματισμό συνδετικού ιστού στο δέρμα, τις αρθρώσεις, τους μύες και τα εσωτερικά όργανα, σε ασθενείς που έχουν βαριά νεφρικά προβλήματα.
Λόγω του ότι ο κίνδυνος για την εκδήλωση NSF εξαρτάται από τον τύπο του χορηγούμενου σκιαγραφικού παράγοντα που περιέχει γαδολίνιο, οι δραστικές ουσίες κατηγοριοποιούνται σε τρείς ομάδες κινδύνου (ομάδα χαμηλού, μέτριου και υψηλού κινδύνου). Οι συστάσεις της CHMP για τους διάφορους παράγοντες ποικίλουν ανάλογα με την κατηγοριοποίησή τους.
Για τους σκιαγραφικούς παράγοντες της ομάδας υψηλού κινδύνου (Optimark, Omniscan, Magnevist, Magnegita και Gado-MRT ratiopharm) η Επιτροπή συστήνει την αντένδειξη χορηγησης τους σε ασθενείς με βαριά νεφρικά προβλήματα, σε ασθενείς που αναμένουν ή έχουν υποβληθεί πρόσφατα σε μεταμόσχευση ήπατος και σε νεογνά ηλικίας έως τεσσάρων εβδομάδων. Προκειμένου να ελαχιστοποιηθεί ο κίνδυνος από τη χρήση αυτών των παραγόντων υψηλού κινδύνου σε ασθενείς με άγνωστα νεφρικά προβλήματα, η CHMP συνέστησε όλοι οι ασθενείς να εξετάζονται για νεφρικά προβλήματα με τη πραγματοποίηση εργαστηριακών ελέγχων πριν την χορήγηση του σκιαγραφικού. Η CHMP επίσης συνέστησε τη διακοπή του θηλασμού για τουλάχιστον 24 ώρες μετά την πραγματοποίηση της μαγνητικής απεικόνισης.
Για τους μετρίου (Vasovist, Primovist και MultiHance) και χαμηλού (Dotarem, ProHance και Gadovist) κινδύνου σκιαγραφικούς παράγοντες, η CHMP συνιστά την προσθήκη νέων προειδοποιήσεων στις συνταγογραφικές πληροφορίες σχετικά με τη χορήγησή τους σε ασθενείς με βαριά νεφρικά προβλήματα κα ασθενείς υπό ηπατική μεταμόσχευση. Η CHMP συνέστησε ότι όλοι οι ασθενείς θα πρέπει να εξετάζονται για νεφρικά προβλήματα με τη πραγματοποίηση εργαστηριακών ελέγχων πριν τη χορήγηση αυτών των σκιαγραφικών παραγόντων που περιέχουν γαδολίνιο και πως η απόφαση για την συνέχιση ή την προσωρινή διακοπή του θηλασμού θα πρέπει να λαμβάνεται από κοινού από τον ιατρό και την μητέρα.
Η CHMP συνέστησε ότι οι συνταγογραφικές πληροφορίες για όλους τους παράγοντες που περιέχουν γαδολίνιο θα πρέπει να περιλαμβάνουν:
- προειδοποίηση ότι οι ηλικιωμένοι ενδέχεται να βρίσκονται σε αυξημένο κίνδυνο για την εκδήλωση NSF λόγω της μειωμένης δυνατότητας των νεφρών τους να απομακρύνουν το γαδολίνιο από το σώμα,
- αναφορά στο ότι δεν υπάρχουν δεδομένα που να υποστηρίζουν την έναρξη αιμοκάθαρσης προκειμένου να αποτραπεί ή να αντιμετωπιστεί η NSF σε ασθενείς που δεν υποβάλλονται ήδη σε αιμοκάθαρση,
- αναφορά σχετικά με το ότι θα πρέπει να καταγράφεται ο τύπος και η δόση του σκιαγραφικού παράγοντα που χορηγήθηκε.
Με βάση τα διαθέσιμα δεδομένα και την εφαρμογή των μέτρων ελαχιστοποίησης κινδύνου, η CHMP θεωρεί ότι η σχέση οφέλους / κινδύνου των παραγόντων αυτών είναι αποδεκτή.
Τέλος, η CHMP συνέστησε την διεξαγωγή περεταίρω μελετών για τη μακροχρόνια εναπόθεση γαδολινίου στους ανθρώπινους ιστούς.
Ακολούθως, θα εκδοθούν οι σχετικές αποφάσεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής πάνω σε αυτή την γνώμη
Σημειώσεις:
1. Η CHMP αναγνώρισε ότι μεταξύ των παραγόντων της ομάδας υψηλού κινδύνου, ο κίνδυνος για εκδήλωση NSF φαίνεται υψηλότερος για τα Omniscan και OptiMARK από ότι για το Magnevist, βάση των φυσικοχημικών χαρακτηριστικών, μελετών σε ζώα και του αριθμού των περιστατικών NSF που έχουν αναφερθεί παγκοσμίως. Ωστόσο, λόγω του ότι ο κίνδυνος από το Magnevist παραμένει σημαντικά υψηλότερος σε σχέση με τον κίνδυνο για NSF από τους μετρίου και χαμηλού κινδύνου σκιαγραφικούς παράγοντες, η CHMP συνέστησε ότι το Magnevist θα πρέπει να παραμείνει στην ομάδα του υψηλού κινδύνου και να υπόκειται στα ίδια μέτρα ελαχιστοποίησης κινδύνου.
2. Για περισσότερες πληροφορίες παρακαλούμε δείτε το έγγραφο ερωτήσεων-απαντήσεων του ΕΜΕΑ
3. Η διαδικασία ακολουθήθηκε σύμφωνα με το Άρθρο 31 της Οδηγίας 2001/83/EC όπως τροποποιήθηκε, για τους εγκεκριμένους με την εθνική διαδικασία σκιαγραφικούς παράγοντες, και σύμφωνα με το άρθρο 20 του Κανονισμού (EC) No 726/2004 για τους εγκεκριμένους με την κεντρική διαδικασία παράγοντες. Η διαδικασία αυτή μπορεί να κινητοποιηθεί σε ειδικές περιπτώσεις όπου υπάρχει συμφέρον της Κοινότητας. Η έκφραση «συμφέρον της Κοινότητας» έχει ευρύτερη σημασία αλλά αναφέρεται ειδικότερα στο συμφέρον της δημόσιας υγείας στην Κοινότητα, για παράδειγμα μετά από ζητήματα που αφορούν την ποιότητα, αποτελεσματικότητα και/ή την ασφάλεια ενός φαρμακευτικού προϊόντος ή νέες πληροφορίες φαρμακοεπαγρύπνησης.
4. Οι σκιαγραφικοί παράγοντες που περιέχουν γαδολίνιο είναι: gadoversetamide (OptiMARK), gadodiamide (Omniscan), gadofosveset (Vasovist), gadoxetic acid (Primovist), gadobenic acid (MultiHance), gadopentetic acid (Magnevist, Magnegita και Gado-MRT-ratiopharm), gadobutrol (Gadovist), gadoteric acid (Dotarem), gadoteridol (ProHance). Οι περισσότεροι σκιαγραφικοί παράγοντες που περιέχουν γαδολίνιο έχουν εγκριθεί με την εθνική διαδικασία. Τα OptiMARK και Vasovist έχουν εγκριθεί με την κεντρική διαδικασία.
5. Η δημόσια δήλωση για την συσχέτιση μεταξύ των σκιαγραφικών παραγόντων και της NSF δημοσιεύτηκε τον Φεβρουάριο του 2007: http://www.emea.europa.eu/pdfs/human/press/pus/4974107en.pdf
6. Το παρόν δελτίο τύπου, ένα κείμενο σχετικών ερωτήσεων & απαντήσεων, όπως και άλλες πληροφορίες σχετικά με τις δραστηριότητες του ΕΜΕΑ, μπορεί να βρεθούν στην ιστοσελίδα του ΕΜΕΑ: www.emea.europa.eu
