Αμερικανοί ερευνητές υποστηρίζουν ότι δημοφιλή αντιεπιληπτικά φάρμακα, συμπεριλαμβανομένων των Neurontin της Pfizer και του Trileptal της Novartis, αυξάνουν τον κίνδυνο της έκφρασης τάσεων αυτοκτονίας, απόπειρας αυτοκτονίας και βίαιου θανάτου στους ασθενείς που τα λαμβάνουν πρώτη φορά.Εν συγκρίσει με το γενόσημο φάρμακο topiramate η Topamax της Johnson & Johnson (J&J), η ερευνητική ομάδα παρατήρησε αυξημένο κίνδυνο αυτοκτονίας σε όσους χρησιμοποιούσαν για πρώτη φορά το Neurontin (gabapentin), το Lamictal (lamotrigine) της GlaxoSmithKline, το Trileptal (oxcarbazepine) της Novartis και το Gabitril (tiagabine) της Cephalon.
Σε μία από τις αναλύσεις που πραγματοποίησε η ομάδα παρατήρησε επίσης αυξημένο κίνδυνο για αυτοκτονία στους χρήστες (για πρώτη φορά) του valproate, που πωλείται με την εμπορική ονομασίαEpilim από τη Sanofi Aventis, ενώ στις Η.Π.Α. διατίθεται από την Abbott με την ονομασίαDepakine.
Το 2008 ο Αμερικανικός Οργανισμός τροφίμων και φαρμάκων (Food and Drug Administration –FDA) απαίτησε όλα τα αντιεπιληπτικά φάρμακα να φέρουν προειδοποίηση ότι διπλασιάζουν τον κίνδυνο έκφρασης αυτοκτονικών σκέψεων και συμπεριφορών, βασισμένος σε μία μετά-ανάλυση σχεδόν διακοσίων κλινικών μελετών.
Όμως η ανάλυση εκείνη δεν ήταν τόσο μεγάλη ώστε να εξάγει συμπεράσματα για το ποια από τα φάρμακα του είδους αυτού αυξάνουν τον κίνδυνο αυτό. Και τα φάρμακα αυτά χορηγούνται για την αντιμετώπιση διαφόρων καταστάσεων.
«Όλοι γνωρίζουμε πως η χρήση των αντιεπιληπτικών είναι πολύ πολύ ευρεία», δήλωσε επ’ αυτού η Dr Elisabetta Patorno από το Brigham and Women’s Hospital και την Ιατρική Σχολή του Harvard στη Βοστώνη, της οποίας η έρευνα παρουσιάζεται στο περιοδικό «Journal of the American Medical Association».
Τα αντιεπιληπτικά απευθύνονται βασικά σε άτομα που πάσχουν από επιληψία αλλά έχουν προωθηθεί θερμά και για άλλες καταστάσεις, για κάποιες από τις οποίες δεν έχει καν εγκριθεί η χρήση τους, όπως για τη διπολική διαταραχή τον πόνο και τις ημικρανίες.
Αν και οι γιατροί επιτρέπεται να χορηγούν τα φάρμακα όπως κρίνουν εκείνοι σωστά, οι φαρμακευτικές εταιρείες περιορίζονται στο να προωθούν τα προϊόντα τους μόνο για τις ενδεδειγμένες χρήσεις τους.
Τον προηγούμενο μήνα δικαστήριο της Βοστώνης βρήκε ένοχη την Pfizer για την ακατάλληλη προώθηση του Neurontin, ενώ τον Ιανουάριο η Novartis δήλωσε πως θα παραδεχόταν την ενοχή της για παράβαση των ρυθμίσεων που αφορούσαν στην πώληση και προώθηση του Trileptal για πιθανώς μη ενδεδειγμένες χρήσεις.
Προκειμένου να μελετήσει τον κίνδυνο αυτοκτονικών σκέψεων και πράξεων η Patorno και η ομάδα των συνεργατών της ανέλυσαν τη συνταγογραφία και τα κλινικά ιστορικά σχεδόν 300.000 ασθενών ηλικίας 15 ετών και άνω στους οποίους είχε χορηγηθεί αντιεπιληπτικό φάρμακο για πρώτη φορά μεταξύ του Ιουλίου του 2001 και του Δεκεμβρίου του 2006.
«Βρήκαμε αυξημένο κίνδυνο για αυτοκτονικές σκέψεις και πράξεις που ξεκινούσε εντός 14ων ημερών από την έναρξη της θεραπείας, πράγμα που άνοιξε την πιθανότητα τα αντιεπιληπτικά φάρμακα να μπορούν να επιφέρουν επιδράσεις στην συμπεριφορά πριν ολοκληρώσουν την θεραπευτική τους δράση», γράφουν η Patorno και οι συνεργάτες της.
Η έρευνα εντόπισε 827 αυτοκτονικές πράξεις, που συμπεριλάμβαναν 801 απόπειρες αυτοκτονίας και 26 ολοκληρωμένες αυτοκτονίες. Επιπλέον εντόπισαν 41 βίαιους θανάτους.
Σύμφωνα με τους ερευνητές σε σύγκριση με το topiramate, ο κίνδυνος εμφάνισης αυτοκτονικών σκέψεων και πράξεων ήταν υψηλότερος για τους χρήστες των gabapentin, lamotrigine, oxcarbazepine, tiagabine και valproate. Μεταξύ αυτών των σκευασμάτων η αύξηση του κινδύνου κινείτο σε παρόμοια επίπεδα.
«Δεν είναι εύκολο να καταλήξει κανείς σε συμπέρασμα για το ποιο από τα σκευάσματα ενέχει τον μεγαλύτερο κίνδυνο», δήλωσε σχετικά η Patorno σε τηλεφωνική συνέντευξή της στο Reuters. Η ίδια πρόσθεσε ότι οι ασθενείς θα πρέπει να συνεχίσουν να λαμβάνουν την θεραπεία τους, ωστόσο τα ευρήματα δείχνουν ότι αυτοί οι ασθενείς θα πρέπει να παρακολουθούνται επισταμένα, ενώ οι ιατροί θα πρέπει να «ζυγίζουν» προσεκτικά τα οφέλη και τους κινδύνους που προκύπτουν από τη χρήση των φαρμάκων, ιδιαίτερα όταν χορηγούνται για μη ενδεδειγμένες χρήσεις.
